Bộ GD-ĐT đang hoàn tất dự thảo Quy chế thi THPT quốc gia và Quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy năm 2016 trong đó có một vài điểm mới vừa được hé lộ: 

1. Lịch thi THPT quốc gia năm 2016

Trước đó, Bộ GD-ĐT đã có kế hoạch chuyển thời gian tổ chức thi THPT quốc gia sớm hơn so với năm 2015, cụ thể sẽ thi trong 3 ngày là 13, 14, 15 tháng 6/2016 với mong muốn tránh thi vào những ngày cao điểm nắng nóng ảnh hưởng đến thí sinh.

Tuy nhiên theo thông tin mới nhất về kỳ thi THPT Quốc gia năm 2016, Bộ GD&ĐT dự kiến vẫn tiếp tục tổ chức thi 8 môn trong 4 ngày 01,02,03,04 tháng 7/2016 như năm 2015.

Theo đề xuất của tiến sĩ Lý, thời gian tổ chức kỳ thi THPT quốc gia nên vào đầu tháng 7 để TS có thời gian ôn tập, đồng thời không ảnh hưởng đến kế hoạch đào tạo của các trường đã được thiết lập trước đó.

2. Đề thi 

Đề thi THPT quốc gia năm 2016 sẽ tăng cường độ phân hóa với nhiều câu hỏi mở nhằm mục địch phân hóa thí sinh cũng như có cách nhìn nhận và đánh giá năng lực thí sinh. Thông qua đó, các vấn đề thời sự, kinh tế- xã hội- văn hóa cũng sẽ được đưa vào đề thi để các thí sinh chủ động hơn trong việc tìm hiểu các vấn đề mang tính thời sự nếu muốn bài thi đạt kết quả cao.

3. Tăng cường chủ động tuyển sinh cho các trường ĐH, CĐ

Về công tác tuyển sinh năm 2016, Bộ GD-ĐT sẽ điều chỉnh chế độ ưu tiên cho phù hợp với các quy định hiện hành và thực tiễn. Các trường thực hiện phương án tuyển sinh riêng tiếp tục xây dựng đề án tự chủ tuyển sinh theo quy định của Quy chế tuyển sinh hiện hành.

Theo đó, sau khi có kết quả kỳ thi THPT Quốc gia, Bộ không cấp giấy báo điểm như năm 2015 mà các trường sẽ tự chủ trong việc xét tuyển thí sinh tự do đăng kí và thí sinh có nhiều nguyện vọng xét tuyển, có thể đăng ký một ngành ở nhiều trường khác nhau.

Bên cạnh đó, Bộ cũng dự kiến, các trường Đại học, cao đẳng nhất là các trường khối năng khiếu, nghệ thuật chủ động xây dựng, công bố công khai đề án tự chủ tuyển sinh theo quy định của Quy chế hiện hành và tổ chức tuyển sinh theo các quy định tại đề án tự chủ tuyển sinh.

Đối với các trường sử dụng kết quả Kì thi THPTQG để xét tuyển thì Bộ GD-ĐT cung cấp kết quả thi THPTQG cho các trường; quy định thời gian bắt đầu và kết thúc kì tuyển sinh.

Các trường tự xây dựng và công bố công khai phương án xét tuyển: tổ hợp các môn thi dùng để xét tuyển; số lượng ngành, nhóm ngành thí sinh có thể đăng ký trong trường; ngưỡng đăng ký xét tuyển (ĐKXT)…; Công bố phương thức nhận ĐKXT: nhận ĐKXT qua đường bưu điện theo hình thức thư chuyển phát nhanh hoặc tại trường phổ thông do Sở GDĐT quy định; các trường có thể quy định thêm các phương thức nhận ĐKXT khác, đảm bảo thuận lợi, không gây bức xúc cho thí sinh và xã hội; công khai kết quả xét tuyển trên trang thông tin điện tử của trường; báo cáo kết quả tuyển sinh về Bộ GDĐT sau khi kết thúc tuyển sinh.

Với phương án này, các trường sẽ hoàn toàn tự chủ trong tuyển sinh, có thể đưa ra quy định phù hợp với đặc thù xét tuyển của trường mình, có thể chủ động liên kết với nhau thành từng nhóm để xét tuyển chung; quyền tự chủ của các trường trong tuyển sinh được đảm bảo, hướng tới các trường hoàn toàn tự chủ trong tuyển sinh theo tinh thần của Luật Giáo dục Đại học; thí sinh có thể ĐKXT một ngành ở nhiều trường khác nhau.

4. Phương thức xét tuyển 

Thí sinh ĐKXT bằng cách nộp Phiếu ĐKXT theo phương thức ĐKXT do trường quy định; thí sinh có thể ĐKXT vào nhiều trường nhưng không được thay đổi nguyện vọng ĐKXT; thí sinh nộp bản gốc Giấy chứng nhận kết quả thi theo quy định của trường nhập học.

Cũng theo PGS-TS Đỗ Văn Dũng, năm 2015 do các trường không công bố ngưỡng điểm nhận hồ sơ phù hợp khiến thí sinh không xác định được khả năng của mình và phải vất vả rút và nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển vào giai đoạn nước rút dẫn đến tình trạng có những TS rớt cả 4 nguyện vọng, hoặc thay đổi đột ngột sang nguyện vọng khác không đúng định hướng nghề nghiệp ban đầu.

5. Điểm nộp hồ sơ cần sát với điểm thực tế

Cũng có ý kiến đề nghị trường ĐH nhận hồ sơ xét tuyển dựa trên điểm sàn từ cao xuống thấp đến đủ chỉ tiêu. Theo tiến sĩ Trần Đình Lý, TS sẽ tham gia xét tuyển trực tuyến vào 4 ngành ở các trường khác nhau, mỗi trường một nguyện vọng xếp theo thứ tự ưu tiên từ cao xuống. Nếu TS trúng tuyển nguyện vọng trước sẽ không tham gia xét tuyển nguyện vọng sau và đảm bảo TS đăng ký đúng ngành yêu thích. Tuy nhiên, quy trình này chỉ thực hiện được nếu điều kiện cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đảm bảo và ổn định; dữ liệu thống nhất, đồng bộ.

6. Về Cụm Thi

Bên cạnh những thay đổi trên, kỳ thi THPT quốc gia 2016 vẫn tiếp tục tổ chức cụm thi tỉnh và cụm thi liên tỉnh như năm 2015 với một số điều chỉnh phù hợp với thực tiễn, tăng cường phối hợp, hỗ trợ của các trường đại học. Riêng thí sinh ở vùng giáp ranh giữa các cụm thi được lựa chọn cụm thi theo đề nghị của sở GD-ĐT; căn cứ điều kiện thực tế để xem xét điều chỉnh luân phiên trường ĐH chủ trì cụm thi liên tỉnh.

Cũng có ý kiến cho rằng chỉ tổ chức cụm thi do trường ĐH chủ trì phối hợp với các địa phương tổ chức ở mỗi tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương cho tất cả các thí sinh để tăng tính công bằng cho các cụm thi.

Bộ GD-ĐT cho hay, nếu tổ chức như vậy, sẽ phải huy động số lượng rất lớn cán bộ, giảng viên ĐH di chuyển về tỉnh, thậm chí di chuyển về tới các điểm thi ở huyện, làm tăng chi phí tổ chức thi. Mặt khác, các phòng thi chỉ có thí sinh cùng địa phương nên có thể dẫn đến băn khoăn, lo ngại về tính khách quan của kì thi. Hơn nữa, việc tổ chức thi tại tỉnh do các trường ĐH chủ trì đã được thực hiện vào những năm 70, 80 của thế kỷ trước, thực tế đã phát sinh nhiều khó khăn, bất cập.

Quy chế tuyển sinh năm 2016 dự kiến trước ngày 5/2 sẽ được Bộ GD&ĐT chính thức công bố.