Những điểm cần lưu ý khi làm bài nghị luận văn học

1.     Phần mở bài:

- Mở bài là phần thu hút người chấm nhất, là phần gây thiện cảm cho người chấm đối với bài văn của mình. Hơn thế nữa, “đầu có xuôi thì đuôi mới lọt”. Một khởi đầu đẹp sẽ tạo điểm tựa cho bạn “bay” trong biển trời cảm xúc, nhưng vẫn phải đứng trên nền tảng là kiến thức trọng tâm.

- Những NOTE không thể thiếu trong phần mở bài:

•  Thông tin cơ bản nhất về tác giả. Căn cứ vào đề bài để điều chỉnh lượng thông tin đưa vào. Ví dụ: nếu trọng tâm của bài là nghị luận về tác phẩm, một đoạn, một vấn đề,.. của tác phẩm thì chỉ nói thật sơ qua về tác giả, xoáy quá sâu sẽ dẫn đến lan man.
• Giới thiệu tác phẩm. Chắc chắn không thể quên cái tên của nó. Sau đó là một số đặc điểm nổi bật mà mỗi một tác phẩm riêng có. Những tác phẩm nào có hoàn cảnh sáng tác đơn giản, thì bạn có thể đưa phần hoàn cảnh sáng tác vào mở bài: thật súc tích và ngắn gọn thôi! Nếu không thì đẩy nó xuống thân bài

- Điểm quan trọng nhất: Đưa ra đối tượng và vấn đề phân tích. Trong những bài thi tốt nghiệp hay đại học, đề thường chỉ hỏi một phần của tác phẩm hoặc một vấn đề của tác phẩm, và nó chính là trọng tâm của toàn bài văn. Chính vì vậy, không được quên việc nhắc đến đối tượng và vấn đề phân tích trong mở bài.

- Chú ý nho nhỏ: Nếu là đề về thơ thì đừng quên dẫn thơ! Nhưng chỉ dẫn nếu đoạn thơ đó xấp xỉ 20 dòng! Vì nếu dẫn quá dài, bạn có thể biến mở bài thành thân bài đấy.

- Chỉ cần viết dồi dào cảm xúc một chút, câu từ mượt mà, sắc sảo và đầy đủ các nội dung trên thì chắc chắn bạn hoàn toàn có thể lấy ot61i đa điểm ở phần mở bài.

2. Phần thân bài:

- Đây là phần quan trọng nhất của bài văn. Cần phải phân tích, giải thích, bình luận để làm rõ vấn đề, đối tượng được nêu ra ở đề bài.

a. Tiền đề phân tích:

- Trong phần này, bạn nên đề cập đến xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác (nếu hoàn cảnh sáng tác khá phức tạp hoặc quyết định ít nhiều đến nội dung tác phẩm). Ví dụ như tác phẩm: Việt Bắc, Tuyên ngôn độc lập, Đàn ghita của Lorca...

- Nếu phân tích một đoạn trích thì bạn nên giới thiệu vị trí của nó trong toàn bộ tác phẩm. Ví dụ: Đoạn thơ: "Ta về mình có nhớ ta...Ta về, ta nhớ những hoa cùng người....Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" -  Đoạn trích nằm ở phần đầu bài thơ thể hiện tình yêu và nỗi nhớ của anh cán bộ miền xuôi.

- Giải thích các khái niệm, hoặc câu nhận xét xuất hiện trong đề bài. Ví dụ:

Đề bài: Phân tích tư tưởng nhân đạo trong tác tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lâm.

Khi gặp dạng đề này thì nhớ giải thích khái niệm: thế nào là "nhân đạo", không được quên đâu đấy!

- Cuối cùng: Nêu nhận xét khái quát về vấn đề hoặc đối tượng cần phân tích.

b Phân tích:

- Bắt tay vào phần này, bạn sẽ tiến hành mổ xẻ thật sự một đoạn thơ, đoạn văn, nhân vật, tác phẩm. Vì thế, trước hết bạn cần phải chia đối tượng phân tích đó thành nhiều phần. Tương ứng với nó là một, hai, ba,… đoạn văn. Mỗi đoạn văn là một ý. Điều này sẽ đảm bảo tính mạch lạc cho bài làm của bạn.

- Sau khi đã phân tách đối tượng, dựa vào những kiến thức, kết hợp với cảm xúc cá nhân để phân tích, trình bày và diễn đạt ý.

- Trong quá trình làm bài, nên có sự so sánh, đối chiếu với những tác phẩm cùng loại, để thấy được sự khác biệt, độc đáo của tác phẩm mình đang phân tích. Ví dụ: bạn có thể liên hệ, so sánh nhân vật Mị trong tác phẩm “Vợ chồng A-Phủ” của Tô Hoài với nhân vật chị Dậu trong “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố. Như vậy, bài làm của bạn sẽ sâu hơn - đây là một khía cạnh quan trọng để bạn ghi điểm ưu cho bài viết của mình.

3. Phần kết luận:

- Thâu tóm lại toàn bộ vấn đề đã phân tích ở trên, rút ra kết luận (nếu có mở rộng), hay tạo một chút "âm vang" thì đây là một cách ghi điểm ấn tượng cho người đọc. Nhớ là, dù thời gian cấp bách đến mức nào, cũng không được bỏ qua phần kết luận đâu đấy!

Mong rằng những lưu ý trên đây sẽ giúp các bạn ghi điểm trọn vẹn cho phần nghị luận văn học trong bài thi. Chúc các bạn thành công!

Mod Văn

• Học và thi môn giáo dục công dân không khó (06/03)
• Bảng nhận biết các chât hữu cơ (15/11)
• Tổng hợp công thức Vật lý lớp 12 (14/11)
• Bí quyết viết mở bài môn Ngữ Văn (14/11)
• Những lời chúc bằng tiếng Anh cực ý nghĩa gửi tặng thầy cô nhân ngày 20/11 (14/11)
• 'House' và 'Home' trong tiếng Anh (11/11)
• Lý thuyết và bài tập Đọc - Hiểu môn Ngữ văn lớp 12 (11/11)
• 9 bước để ghi nhớ mọi nội dung học hiệu quả (10/11)